Geen gouden koets, geen ‘Leve de koning’ en een stuk minder hoedjes: Prinsjesdag in coronatijd. Hoewel er veel anders lijkt te gaan door de coronacrisis wordt de Rijksbegroting en Miljoenennota ook dit jaar gewoon gepresenteerd en de komende weken bediscussieerd in de Tweede Kamer. En ook dit jaar kan je als belangenbehartiger gewoon invloed uitoefenen op de begrotingsbehandelingen. Maar waar moet je op letten? Lees het WKPA 6-stappenplan voor ‘how to lobby’ tijdens de begrotingsbehandelingen.
Stap 1: Zet in op zichtbaarheid
Voordat je inhoudelijk aan de slag gaat met de begroting en jouw standpunten is het belangrijk om te inventariseren hoe de Kamerleden in de wedstrijd zitten. De begrotingsbehandeling 2020 is er namelijk niet zomaar een. Het is de laatste begrotingsbehandeling voor de verkiezingen. Houd er dus rekening mee dat een Kamerlid zich in dit proces mogelijk wil profileren – de sollicitatiegesprekken voor de Kandidaat-Kamerleden zijn immers in volle gang en een beetje zichtbaar zijn kan dan geen kwaad. Een Kamerlid gaat dus niet alleen voor inhoud, maar ook voor zichtbaarheid. Denk dus na hoe jouw inbreng een Kamerlid meer zichtbaarheid kan bezorgen. En zichtbaarheid ten opzichte van elkaar – benader dus selectief en niet alle leden van de vaste Kamercommissie.
Stap 2: Haak aan bij wat er speelt
Met nog iets meer dan zes maanden te gaan tot de verkiezingen, is de tijd kort voor Kamerleden om nog resultaten te behalen. Geen gunstige tijd dus om volstrekt nieuwe voorstellen te agenderen. De kans dat die nog uitgewerkt kunnen worden voor we naar de stembus gaan, is klein. Zoek daarom naar vragen, moties of andere bekende inbrengen die de Kamerleden in de afgelopen drie jaar hebben gedaan. Probeer daarbij aan te sluiten met je voorstel of informatie. Het is immers goed voor de reputatie van een Kamerlid als hij of zij vasthoudendheid en consistentie toont. Kijk dus of je punt aansluit bij de lopende missie van een Kamerlid – grote kans dat hij of zij het interessant vindt om het mee te nemen.
Stap 3: Denk na over de tijdshorizon
De politiek staat door de COVID19-uitbraak in crisisstand. Het kabinet laat de teugels vieren; tekort en staatsschuld lopen op omdat vele ministers de ruimte krijgen om geld uit te geven en zo de economie op de been te houden. De vraag hoe de begroting weer op orde moet komen, is aan een volgend kabinet. Aan de ene kant biedt dit kansen om geld vrij te maken voor specifieke doelen. Aan de andere kant zal de coalitie voorzichtig zijn met plannen die meerjarig geld kosten. Zie bijvoorbeeld de zorgmedewerkers: dit jaar en in 2021 een extraatje, maar (nog) geen loonsverhoging op lange termijn. Hoe korter de termijn van het voorstel, des te groter de kans van slagen.
Stap 4: Maak het concreet
We horen het vaak terug van Kamerleden en opstellers van verkiezingsprogramma’s: belangenbehartigers kunnen gepassioneerd praten over hoe belangrijk hun organisaties zijn – maar bij de vraag ‘wat moet ik dan precies doen’ blijft het vaak stil. Denk dus na over een concrete ‘ask’. Maak het klein, concreet en illustreer aan de hand van praktische voorbeelden. Denk van tevoren na over een dekking, want die is essentieel voor een mogelijke meerderheid.
Stap 5: Kies het juiste moment
Dit najaar, in oktober en november, worden de individuele begrotingen behandeld. Kort dag dus. Maar geen paniek. Je kunt deze Prinsjesdag ook als startsein beschouwen van een langer traject. Door het jaar zijn er diverse momenten waarop de begroting aan de orde is in de Tweede Kamer. Andere momenten van de cyclus zijn bijvoorbeeld verantwoordingsdag, de Voorjaarsnota en de Najaarsnota. Is Prinsjesdag wel het juiste moment? Of leent jouw standpunt zich meer voor Gehaktdag, wanneer er wordt teruggeblikt op het afgelopen jaar? Dat kan een mooi bruggenhoofd zijn voor Prinsjesdag 2021 – misschien wel met een nieuw kabinet.
Stap 6: Let op de verkiezingsprogramma’s
Terwijl de komende maanden de verschillende begrotingen worden behandeld, verschijnen ook de (concept) verkiezingsprogramma’s. Zo wordt het concept programma van D66 op zondag 20 september gepubliceerd. Gebruik deze programma’s bij je inbreng! Kijk welke partijen jouw standpunt wel of juist niet laten terugkomen in het programma en of je dat kan inzetten bij je inbreng voor de begrotingsbehandeling.
