Door: Sanne van den Brink
Sinds 2015 is Antoon Kanis Provinciale Statenlid voor D66 in Gelderland. Daar houdt hij zich onder andere bezig met financiën, stikstof en het brede klimaatinitiatief. We spraken Antoon over zijn politieke carrière dusver en zijn grootste succes: groene schoolpleinen.
Toen Antoon in 2009 op negentienjarige leeftijd lid werd van D66, had hij weinig verwachtingen van een mogelijk politieke carrière. ‘Mijn stap naar de politiek was vrij abrupt. Ik had wat bestuurlijke ervaring bij een studentenvereniging en een onderwijsinstituut, maar deed weinig met mijn lidmaatschap van de partij. Toen ik in 2013 uitgenodigd werd voor de D66-lijst in mijn gemeente, twijfelde ik of het wel bij me zou passen.’ Dit was niet het geval toen hij een jaar later gevraagd werd voor de Provinciale Staten. Na de verkiezingen van 2015 kwam Antoon als vrij onervaren politicus in een grote fractie terecht.
Het leertraject als Statenlid
Dat is inmiddels al bijna acht jaar geleden. Het verschil tussen zijn eerste en tweede termijn, ligt volgens Antoon vooral aan de mate van ervaring. ‘Ik weet nog goed toen ik in mijn eerste termijn een motie had ingediend. Het voelde goed, maar uiteindelijk werd het niet uitgevoerd zoals ik had verwacht.’ Dat was een leertraject, aldus Antoon. ‘Mijn volgende motie schreef ik concreter op. In de loop der tijd nam ik deze werkwijze steeds meer tot me en verliep alles veel soepeler.’ Ook in zijn rol binnen zijn fractie zijn er dingen veranderd. Zo gaan collega’s anders met hem om. ‘In het begin dachten mensen vast: “daar is die wijsneus weer”. Nu weten ze beter dat ik kennis heb van bepaalde onderwerpen. Op jongere leeftijd moest ik mezelf meer bewijzen, maar nu nemen ze me serieuzer.’ Op sommige vlakken realiseerde Antoon zich dat hij zelfs veel kennis kon bijdragen. Hij noemt klimaatverandering als voorbeeld. ‘Dit onderwerp kwam veel terug in mijn studie, dus ik wist goed hoe het werkte. Dit gold niet altijd voor andere mensen met dit onderwerp in de portefeuille.’
Impact en successen
Als we vragen hoe Antoon terugkijkt op zijn jaren als Statenlid, maakt hij al snel duidelijk dat het een zeer positieve ervaring is geweest. ‘Het was heel leuk en leerzaam. Ik heb toffe dingen gedaan, waar ik heel tevreden over ben. Natuurlijk had ik wel meer willen veranderen.’ Toch heeft hij op diverse vlakken concreet verschil kunnen maken. Zo heeft Antoon de provinciale subsidie voor biomassa aangescherpt en werkte hij mee aan het brede klimaatinitiatief van 2017. Het grote succesverhaal is echter de motie achter de groene schoolpleinen. Toen in 2017 duidelijk werd dat er extra geld beschikbaar was voor natuur en landschap, kwam Antoon al snel met het idee voor een subsidieregeling voor de vergroening van Gelderse schoolpleinen. Dit plan resulteerde in 2018, in samenwerking met Statenlid Anna-Lena Penninx (PvdA), in een motie. ‘Deze werd aangenomen! Er werd een miljoen euro beschikbaar gesteld voor scholen. Dit bedrag werd vanwege het succes van de regeling meerdere keren opgehoogd tot totaal ruim vijf miljoen euro. Het resulteerde uiteindelijk in de vergroening van ongeveer één op de drie schoolpleinen in Gelderland.’
Dat de subsidieregeling een succes werd, schrijft Antoon vooral toe aan het belang van een groen en gezond schoolplein voor kinderen en voor de ruimtelijke omgeving. ‘Allereerst, je leert kinderen vroeg aan hoe belangrijk groen is. Ook hoort het bij de biodiversiteit van de stad. Groene schoolpleinen kunnen hieraan bijdragen.’ Toch was er meer nodig om de Gelderse Staten te overtuigen. ‘Groene schoolpleinen spreken tot de verbeelding. Ze zijn knuffelbaar, waardoor er weinig tegenstand was. Dit maakte het plan onmiddellijk kansrijk. Ook werkte de timing in ons voordeel. De motie kwam een aantal weken voor de gemeenteraadsverkiezingen. Wie durft er dan tegen zoiets moois voor kinderen te stemmen?’
De rol van de provincie
Hoewel de groene schoolpleinen lokaal gerealiseerd worden, passen ze wel in de werkzaamheden van de provincie. Zo valt het onder het bredere onderwerp van het vergroenen van de binnenstedelijke ruimte. Momenteel is er in de provincie met name aandacht voor het natuurbehoud in het nationale natuurnetwerk en Natura 2000, terwijl er nog veel te winnen valt buiten de officiële natuurgebieden. Dit was van belang, stelt Antoon. ‘Doordat het vergroenen van schoolpleinen een bijdrage kon leveren aan deze doelstellingen, nam de provincie al snel het eigenaarschap op zich.’
Momenteel zijn er ongeveer driehonderd Gelderse schoolpleinen vergroend. Toch ligt het project momenteel stil. ‘Op een gegeven moment was het geld vrij abrupt op, waardoor de nieuwe subsidieaanvragen niet behandeld konden worden. Dat de financiële middelen een risico zouden zijn, had ik van te voren wel verwacht. Iedereen zegt dat het belangrijk is, totdat er geld nodig is. Je wordt dan een speelbal van de politiek, waarna ze je steeds opnieuw doorsturen naar andere geldpotjes.’ Toch geeft Kanis niet op. Hij denkt dat er meer mogelijk is voor de vergroening van schoolpleinen. ‘Het staat in het verkiezingsprogramma van D66. Als wij in de coalitie komen, dan ga ik weer de lijsttrekker bellen.’
Een blik op de toekomst
Verder laat Antoon het vervolg van het vergroenen van de Gelderse schoolpleinen over aan zijn opvolgers. ‘Ik heb me niet opnieuw verkiesbaar gesteld voor de Provinciale Statenverkiezingen. Hoewel ik nog steeds energie krijg van het werk, vind ik het goed om het stokje door te geven.’ Ondanks zijn vertrek, blijft Antoon nog wel betrokken bij de partij. Hij is bereid om zijn kennis en ervaring te delen, maar wil vooral zijn opvolgers de ruimte geven om hun eigen ontdekkingstocht aan te gaan. Voor Gelderland hoopt hij in elk geval dat ze meer in het klimaat gaan investeren, dat de Veluwe verbonden wordt met andere natuurgebieden en Gelderland initiatief neemt in het verwelkomen van wiettelers. ‘In 2017 heb ik in een interne nieuwsbrief geschreven dat Gelderland “de wietprovincie” van Nederland moet worden. Toen er vervolgens informatie met betrekking tot legale wietteelt lekte uit het regeerakkoord, werd ik opeens gebeld door BNR’, lacht Antoon. ‘Zo zie je maar dat kleine dingen ineens heel groot kunnen worden.’
Waar Antoon tijdens het interview nog aangaf meer tijd vrij te willen maken voor zijn hobby’s, zoals bier brouwen, heeft hij zijn aandacht inmiddels alweer gericht op een nieuwe functie. Hij gaat de provincie verlaten, maar zal wel actief blijven in de politiek. ‘Inmiddels is vastgesteld dat ik op plek 6 sta op de Eerste Kamerlijst van D66. Er is dus een goede kans dat ik mijn politieke carrière vanaf juni voort mag gaan zetten in de Senaat!’
