Door: Tino Wallaart
Er waren bloemen, ferme handdrukken en felicitaties. Zo werd het toch een bijzondere dag. Vorige week (punt 2b van de agenda) werd ik geïnstalleerd als duo-commissielid namens de PvdA in de Provinciale Staten van Noord-Holland. ‘Dat verklaar en beloof ik’.
Als duo-commissielid ben je een soort wachtkamerpoliticus. Ik stond op nummer 9 op de lijst van de Statenverkiezingen van 15 maart jongstleden. De PvdA haalde 7 zetels, waarmee ik op de reservebank van de fractie belandde. Geen Statenlid, wel een zogenaamde opvolgplek. De kans dat de PvdA in het college van Gedeputeerde Staten komt is levensgroot. Lijsttrekker Jeroen Olthof treedt dan waarschijnlijk opnieuw aan als gedeputeerde. Collega Gery de Boer, nummer 8 van de lijst, neemt de vrijkomende zetel dan in. Dan ben ik nog maar one heartbeat away van het statenlidmaatschap.
Als duo-commissieleden draai je warm voor het echte werk. Eén keer per maand is er een PS-vergadering. Tussendoor zijn er meer thematische commissievergaderingen. Daar mag een ‘duo’ het woord voeren. Het afrondende debat en de stemming moeten dan weer een écht lid doen, in de Statenvergadering.
Al enige tijd doe ik mee met de PvdA-fractie. Op gezette tijden praten de onderhandelaars ons bij over de voortgang van de formatie. We bereiden PS- debatten voor. Welke motie gaan we meetekenen, voor welk amendement gaan we stemmen? En wie gaat er komende donderdagavond bij de afdeling Opmeer-Koggenland op bezoek?
Nu ik duo-commissielid ben, moet ik goed nadenken over de combinatie met Wallaart & Kusse. We hebben opdrachtgevers die hun invloed willen vergroten. We trainen ze, adviseren ze en staan ze bij met raad en daad. Zelfs een wachtkamerpoliticus komt onherroepelijk op het punt waarop zakelijk belang en politieke functie met elkaar schuren.
Bij Wallaart & Kusse geloven we in #EerlijkeLobby. Dat betekent onder andere transparant zijn over je belangen. De schijn van belangenverstrengeling vermijden. Transparantie bevorderen we actief door open te zijn over al onze opdrachtgevers. We zetten die op de site, de lijst wordt maandelijks bijgewerkt.
Bij het Gieskes-Strijbisfonds maakte ik integriteitsanalyses van mijn zakelijke werk. De opdrachtgever, de aard van het werk, mogelijke integriteitsrisico’s en maatregelen om die te beperken. Dat besprak ik driemaandelijks met de voorzitter van het fonds. Zoiets ga ik nu weer met de fractievoorzitter oppakken.
Wallaart & Kusse heeft al sinds jaar en dag een stevig integriteitsbeleid. Wat ook helpt is dat we bij zelf niet lobbyen. Wij zijn geen hired guns, omdat we geloven dat organisaties het best zelf hun verhaal kunnen vertellen. Dat is geloofwaardiger. En er is meteen een stuk minder risico op verwarring tussen zakelijk en politiek.
Ben ik er dan? Nee. Bij Wallaart & Kusse hebben we diverse opdrachtgevers voor wie het provinciaal bestuursniveau relevant is. Soms zelfs het Noord-Hollandse. Zo adviseren we regelmatig natuurorganisaties. Het behoeft geen betoog dat die met argusogen naar de provincie kijken (stikstofcrisis en BBB). Ook op milieuregels, vervoer en ruimtelijke ordening drukken provincies een stempel.
Kan ik me dan met niks meer bemoeien? Dat is geen optie. Wallaart & Kusse is mijn baan. Ik heb het bedrijf met veel plezier en toewijding opgebouwd. We moeten dus iets praktisch bedenken.
De belangrijkste maatregel is dat ik binnen ons bureau niet betrokken ben bij opdrachtgevers die rechtstreekse belangen hebben die te maken hebben met mijn portefeuille in de Statencommissie. Over welke onderwerpen ik het woord mag voeren, is nog onduidelijk. Pas als de statencommissies zijn vastgesteld, na presentatie van het coalitieakkoord, maakt onze fractie een definitieve verdeling.
Ondertussen heb ik alvast de vinger opgestoken voor natuur en landelijk gebied. Sinds mijn tijd bij Natuurmonumenten zit ik goed in dit dossier. Bovendien is het ontzettend spannend nu, met al het gedoe over stikstof. Tegelijkertijd hebben we diverse opdrachtgevers uit de groene wereld.
Neem bijvoorbeeld Vogelbescherming Nederland. We sparren regelmatig met medewerkers over hun strategie over stikstof en het landelijk gebied. Dat botst overduidelijk en daarom zal ik niet meer bij dat account betrokken zijn. Gelukkig kunnen Myrthe en de collega’s Vogelbescherming prima bijstaan.
Dit is een makkelijk geval. Lastiger zijn klussen bij opdrachtgevers die weliswaar belangen hebben die mijn werk in de politiek raken, maar die zich op een ander terrein afspelen. Deze weken geven Myrthe en ik bijvoorbeeld een lobbytraining bij Stichting Natuur en Milieu. Volop betrokken bij duurzame energie, landbouwtransitie en waterkwaliteit. Maar de trainingsdag is zo generiek dat er niet perse sprake is van een conflict of interest. Hooguit geeft de middag gelegenheid tot wat je met een boos oog netwerkfraude kan noemen. Je hebt iemand in de groep die toevallig bezig is met een voedselbos in de Zaanstreek, zullen we daar eens over doorpraten? Afspraak met Myrthe: dit soort bijvangst bespreek ik in het team bij Wallaart & Kusse voordat ik erop in ga.
Dan zijn er nog opdrachten met een belang bij de provincie dat zich buiten mijn portefeuille afspeelt. Neem AEB Amsterdam. We adviseren dit bedrijf al sinds 2020 over de communicatie met de buitenwereld en over het onderhouden van bestuurlijke relaties.
Zo nu en dan duikt de provincie op. Zo houdt de Omgevingsdienst Noord-Holland Noord in opdracht van de provincie toezicht op de naleving van de vergunningsvoorschriften voor uitstoot. Een twijfelgeval, want dit valt meer in het pulletje industrie, maar heeft zijdelings ook met de natuur te maken (stikstof!). Deze belangen zijn echter zo indirect verbonden dat ik betrokken kan blijven bij dit account. Wel zal ik in de fractie aangeven dat ik mij van de beraadslagingen onthoud, mocht AEB daar ooit aan de orde komen.
Dan blijven er gelukkig nog heel veel opdrachtgevers over met rechtstreekse noch indirecte relevante belangen bij de provincie Noord-Holland. Gerechtsdeurwaarders, praktijkscholen, de maatschappelijke kinderopvang, Jantje Beton: prima om die persoonlijk en zonder reserves hartstochtelijk te blijven ondersteunen.
Voor het overige geldt: integriteit moet je doen. Praat erover, laat je door eigenwijze collega’s tegenspreken, leg het bij twijfel voor aan je opdrachtgever. Wallaart & Kusse heeft zelfs een Raad van Advies, verstandige buitenstaanders bij wie we te rade kunnen gaan. En bij wie iedereen bedenkingen over onze handelwijze kan melden. Ik zal vast wel eens in het grijze gebied belanden. Ik neem me voor daarover bijvoorbeeld op deze plek in gesprek te blijven.
Dat verklaar en beloof ik.
