Lobby-input voor de staatscommissie parlementair stelsel

Door Myrthe Kusse

Hieronder de brief die we naar Johan Remkes, de voorzitter van de staatscommissie parlementair stelsel hebben gestuurd met daarin onze input voor de verbetering van het parlementaire stelsel. Zorg op het gebied van lobbyen voor meer openheid, transparantie en gelijke toegang!

Geachte heer Remkes,

Onze complimenten voor de recent gepubliceerde probleemverkenning van de staatscommissie parlementair stelsel. We hebben deze verkenning met veel interesse gelezen. Een van de zinnen uit het rapport spreekt ons met name aan: ‘zonder openbaarheid, transparantie en gelijke toegang tot informatie kan democratie niet bestaan’.
Wij zijn Wallaart & Kusse Public Affairs (WKPA), een public affairs bureau in Amsterdam. WKPA vindt lobby een belangrijk onderdeel van een goed functionerend democratisch bestel, maar alleen wanneer het bestuur toegankelijk is voor iedereen die zijn of haar belang onder de aandacht wil brengen. Het komt de kwaliteit van en draagvlak voor beleid ten goede als alle belangen goed afgewogen worden in een veelzijdige consultatie. Bovendien denken wij dat het de betrokkenheid van mensen bij beleid zal vergroten.

Die openheid, transparantie en gelijke toegang zijn echter niet vanzelfsprekend. Neem bijvoorbeeld de Staatsalmanak, de bijbel voor lobbyisten. Dit boekwerk bevat de contactgegevens van ambtenaren bij de Rijksoverheid. Aan deze informatie hangt alleen een prijskaartje, de online versie van de Staatsalmanak kost maar liefst 1717 euro per jaar. De gratis variant van de overheid bevat helaas een stuk minder gegevens. Wie geld heeft, heeft dus betere toegang. Dit wordt versterkt door het feit dat lobbyen veel tijd kost. De professionele lobbyist heeft op die manier een voorsprong.

Begin dit jaar was er in de Tweede Kamer nog aandacht voor de eerlijke lobby dankzij de initiatiefnota ‘Lobby in daglicht’ van voormalig Tweede Kamerleden Lea Bouwmeester en Astrid Oosenbrug. Het is belangrijk dat dit thema op de agenda blijft. Dat bewijst ook het debat over het schrappen van dividendbelasting; deze maatregel stond in geen enkel verkiezingsprogramma, maar haalde wel het regeerakkoord. Schijnbaar dankzij lobbywerk van VNO-NCW. Door dit soort voorbeelden is het niet verwonderlijk dat sommige mensen onze democratie omschrijven als een lobbycratie.
Het is jammer dat het woord ‘lobbyen’ niet expliciet genoemd wordt in de probleemverkenning. Dit onderwerp verdient namelijk de volle aandacht van de staatscommissie. De maatschappelijke vraag die wij u als voorzitter in het bijzonder willen meegeven is hoe minder gevestigde belangen, burgerinitiatieven en minder kapitaalkrachtige organisaties dezelfde toegang kunnen krijgen als gevestigde belangen en professionele lobbyisten.

Graag zijn we bereid nadere toelichting te geven op onze brief. WKPA wenst de staatscommissie parlementair stelsel de komende tijd in ieder geval veel succes en wijsheid toe. Wij zijn zeer benieuwd naar de aanbevelingen.
Met vriendelijke groet,

Myrthe Kusse
Mede-eigenaar Wallaart & Kusse Public Affairs