Nieuwe portefeuilleverdeling – De VVD heeft de woordvoerderschappen in de Tweede-Kamerfractie opnieuw verdeeld. Business as usual zou je zeggen – maar op de achtergrond speelt dat de volgende Tweede-Kamerverkiezingen eraan komen. Een blog van Teeuwes Middelbrink en Tino Wallaart
Vorige week kwam de Tweede Kamer terug van reces. Het parlementaire jaar 2019-2020 is het jaar waarin het kabinet Rutte-III haar resultaten zal moeten laten zien. In de terminologie van de politieke seizoenen spreken wij van het oogstjaar.
Tegelijkertijd begint de tijd te dringen voor zittende Kamerleden. In de eerste helft van 2020 gaan de kandidaatstellingscommissies van hun partij immers weer aan het werk. De komende begrotingsbehandeling vormt voor velen de laatste kans om te bewijzen dat ze herverkiezing waard zijn.
Reshuffle
In dit verband is het interessant om nader te kijken naar de nieuwe portefeuilleverdeling van de VVD-fractie in de Tweede Kamer. Deze ‘reshuffle’ – afgelopen week bekendgemaakt – was noodzakelijk na het vertrek van een aantal Kamerleden, waaronder Arno Rutte (geen familie van).
De portefeuilleverdeling lijkt misschien een huishoudelijke aangelegenheid, maar voor de Kamerleden in kwestie is het wel een belangrijke zaak. Met het ene woordvoerderschap kun je jezelf nu eenmaal beter profileren dan met het andere. En dus maakt het uit voor je kansen ten overstaan van de kandidaatstellingscommissie volgend voorjaar.
Waarop moet je letten bij de portefeuilleverdeling? Allereerst verschilt het van partij tot partij welk woordvoerderschap hoog in de pikorde staat. Het woordvoerderschap natuur wordt bijvoorbeeld binnen de VVD als een startersportefeuille beschouwd. Maar bij GroenLinks kan het zomaar een positie van strategisch belang zijn.
Zonder het te plat te willen slaan: een belangrijke factor in de portefeuilleverdeling is de vraag hoe groot de kans is dat je ermee in het nieuws komt. Vuistregel hiervoor: als iets onlangs al in het nieuws is geweest, is de kans groter dat het opnieuw in het nieuws komt. Vluchtelingen, integratie en ontsnapte TBS’ers bieden de gemiddelde VVD’er meer mogelijkheden op zichtbaarheid dan pakweg de verduurzaming van midden- en kleinbedrijf.
Ten derde is het interessant om te kijken aan welke bewindspersoon de woordvoerder gekoppeld is. Zit je bij een minister of staatssecretaris van je eigen partij, dan is het vaak lastiger om onversneden kritisch te zijn dan wanneer er een representant van een coalitiepartij in vak K zit. Maar let op – soms spelen er hogere partijpolitieke belangen. Als een bewindspersoon in een lastig parket zit, kan het intern credits opleveren als je als woordvoerder behoedzaam door de woelige baren manoeuvreert.
Nieuwe rolverdeling
Zo beschouwd is het dus lastig om puur in termen van winnaars en verliezers te spreken. Maar hierbij wat zaken die opvielen bij de nieuwe rolverdeling in de 33-koppige VVD-fractie.
Bente Becker – SZW integratie en J&V vreemdelingenzaken/migratie
Becker, de voormalig assistent van minister Henk Kamp, keerde terug van zwangerschapsverlof. Ze blijft maar groeien binnen de VVD. Bij haar toetreding tot de Kamer kreeg ze al een zware internationale portefeuille. Nu heeft ze een van de belangrijkste VVD-onderwerpen te pakken: immigratie en integratie.
Dilan Yesilgöz – Justitie & Veiligheid, politie, brandweer en OM
Het voormalige Amsterdamse raadslid Yesilgöz onderscheidde zich reeds op het vlak van energie en klimaat. Maar nu wordt ze het law and order gezicht van de VVD in de Tweede Kamer. Dat mogen we in die kringen gerust beschouwen als een promotie. Ze gaat in ieder geval meteen vol in de aanval tegen de taakstraf bij WNL Vandaag.
Antoinette Laan – VWS Care, langdurige zorg, maatschappelijke ondersteuning
Niet om iets af te doen aan het belang van de zorg – maar deze portefeuille biedt een VVD-Kamerlid toch aanmerkelijk minder aanknopingspunten dan de portefeuille die de voormalige Rotterdamse wethouder inleverde: politie en OM.
Bas van ’t Wout – vicefractievoorzitter en AZ Koninklijk Huis
Sophie Hermans – campagneleider en VWS preventie
De eerstvolgende Tweede Kamerverkiezingen zijn nu dichterbij dan de meest recente. Daarom gaan de partijen langzaam maar zeker in campagnemodus. Bij de VVD kun je dit aflezen aan de subtiele accentverschuivingen bij twee van de stille krachten op de achtergrond. Sophie Hermans, voormalig assistent van Mark Rutte, geeft op preventie na het grootste deel van haar zorgportefeuille op. Zo kan ze zich nog meer concentreren op haar echte taak: campagneleider voor de VVD.
Vice-fractievoorzitter Bas van ‘t Wout maakt een vergelijkbare beweging. De woordvoerderschappen die hij nog – mondjesmaat – deed, levert hij in voor een lichtvoetige portefeuille met zo nu en dan een mediageniek incident: Koninklijk Huis. Van ‘t Wout heeft zo de handen vrij om te doen wat een vice-fractievoorzitter moet doen: binnenbrandjes blussen. En dat is vooral cruciaal als er verkiezingen aankomen.
Nieuwe fase
De omzettingen bij de VVD tonen aan dat de vierjaarlijkse politieke cyclus echt in een andere fase is beland. Vanaf nu tellen we af naar 17 maart 2021, de ultieme datum voor de Tweede-Kamerverkiezingen. Niet alleen de VVD-fractie zet zich schrap. Ook de andere politieke partijen en de ministeries bereiden zich voor op de verkiezingen en het volgende kabinet.
Ook WKPA kijkt vooruit. We hebben een tijdlijn gemaakt van nu tot de installatie van het nieuwe kabinet. In iedere fase hebben we de processen in kaart gebracht: partijpolitiek, parlementair en ambtelijk. Alledrie hebben ze een eigen cyclus, maar die werken wel op elkaar in.
Over deze tijdlijnen en hun onderlinge samenhang organiseert WKPA op dinsdag 8 oktober de open training lobbyen richting de Tweede Kamerverkiezingen 2021. Zie hier voor meer informatie over deze training, die we ook in house kunnen aanbieden.
Informatie? info@wkpa.nl
