Burgerlobbyist Lisa Hinderks praat met Iris Koster over haar lobby-acties voor de dovengemeenschap
Twee jaar geleden begon Lisa Hinderks, sociaal wetenschapper en schrijver, met haar eerste lobby-actie voor de toegankelijkheid van de dovengemeenschap. ‘Tijdens de tramaanslag in Utrecht in 2019 was er geen tolk aanwezig bij de persconferenties, die de noodsituatie voor ons toelichtte. Natuurlijk is het voor doven en slechthorenden wel belangrijk om te weten wat er gebeurd, daarom besloot ik dit probleem aan te kaarten op Twitter. Het verbaasde mij dat het werd opgepakt door een breed publiek. De regering beloofde om meer aandacht te hebben voor toegankelijkheid.’
‘Toch was er de eerste paar dagen geen tolk aanwezig bij de persconferenties, toen er met corona een nieuwe crisis ontstond. Een vriend besloot op de achtergrond bij een verslaggever van het NOS-journaal een bord op te houden met de tekst: ‘Waar is de gebarentolk?’. Deze actie kreeg veel aandacht en de volgende dag was er een tolk aanwezig bij de persconferenties. Later besloot ook de NOS om het achtuurjournaal voortaan uit te zenden met een gebarentolk. Kleine acties kunnen de toegankelijkheid dus vergroten!’
Tijdens de persconferenties werd voortaan de tolk gebarentaal Irma Sluis ingezet. Lisa schreef een brief aan de Nederlandse bevolking, naar aanleiding van de populariteit van Irma. In de brief benadrukt ze dat doven en slechthorenden vaker ‘gehoord’ willen worden. ‘Stel vragen aan ons, betrek ons en communiceer met ons. Dove mensen beschikken over veel expertises en ervaringen, maar we krijgen vaak de kans niet om dit te laten zien. Horende mensen weten soms niet hoe ze de communicatie moeten aanpakken, maar zouden moeten proberen hier open voor te staan.’
Naast deze lobby-acties, startte Lisa afgelopen jaar een initiatief, waarbij er twee gebarentalige stembureaus in Utrecht werden opgezet. Slechthorende en dove mensen konden daardoor afgelopen verkiezingen voor het eerst op een toegankelijke manier stemmen voor de Tweede Kamerverkiezingen. Bij het stembureau in het stadskantoor spraken de medewerkers gebarentaal, en het andere stembureau in het College van de Rechten van de Mens was volledig gebarentalig.
‘Eerder zat ik in Groningen op de middelbare school, waar stembureaus al voor de vierde keer toegankelijk waren gemaakt voor doven en slechthorenden. Dit inspireerde mij om me in te zetten voor meer toegankelijkheid van Utrechtse stembureaus. Tijdens de cursus over ‘politiek actief zijn bij de gemeente’, waren er meerdere raadsleden aanwezig. Ik attendeerde hen op de beperkte toegankelijkheid voor doven en slechthorenden bij de stembureaus. Zij zagen potentie in het plan om de toegankelijkheid te vergroten en brachten mij in contact met de griffier en de wethouder. Mijn plan werd enthousiast opgepakt, omdat Utrecht zeer actief is in het verbreden van de toegankelijkheid van de stad. De positieve media-aandacht heeft er daarnaast ook aan bijgedragen dat het een succesvol initiatief is geworden.’
Lisa’s initiatief leverde veel enthousiaste reacties op van horenden, slechthorenden en doven. ‘Sommige doven hadden speciale stembiljetten aangevraagd om op deze stemlocaties te kunnen stemmen. De mensen van het stembureau waren ook positief over Verkiezingsdag. Voor het eerst was er sprake van echte gelijkwaardigheid en was het gebrek aan gehoor geen belemmering voor de communicatie bij het stembureau. Utrecht wil deze gebarentalige stembureaus ook inzetten bij toekomstige verkiezingen. Andere gemeenten, zoals Haarlem en Arnhem willen dit initiatief waarschijnlijk overnemen bij de volgende verkiezingen.’
Naast burgerlobbyist, is Lisa ook bestuurslid van de studentenvereniging Signo Ergo Sum. Deze organisatie komt op voor de belangen van doven en slechthorenden. ‘We gebruiken het netwerk van onze organisatie om dove mensen in contact met elkaar te brengen en informatie over de dovengemeenschap te verschaffen’, vertelt Lisa. ‘Wij hebben bijvoorbeeld een informatiepakket opgesteld, waarin dove jongeren over hun stage-ervaringen in het buitenland vertellen.’ verduidelijkt Lisa.
Tot slot heeft Lisa nog een aantal tips voor andere burgerlobbyisten. ‘Gemeenteraadsleden zijn vaak goed bereikbaar via Twitter, probeer ze hier te benaderen. Formuleer je boodschap op een positieve manier, leg uit waarom jouw initiatief belangrijk is. Vergeet ook niet gebruik te maken van je eigen netwerk en de netwerken van mensen in jouw omgeving. Misschien zitten hier al contacten tussen die je kunnen helpen in het realiseren van jouw belang!’
