#EerlijkeLobby in 2019
WKPA kijkt terug op een inspirerend en rijk gevarieerd jaar 2019. Een greep uit onze hoogtepunten van maand tot maand.
JANUARI
Sessie nieuwe Onderwijsraad
In januari trad de nieuwe Onderwijsraad aan, onder leiding van de Tilburgse hoogleraar Edith Hooge. De Raad bestaat uit voornamelijk uit wetenschappers en deskundigen uit het onderwijsveld. Tijdens de kennismakingsdagen in het landgoed Duin- en Kruidberg mocht WKPA een sessie politieke sensitiviteit van de nieuwe Raad begeleiden. Onze stelling: ook leden van de Onderwijsraad zijn lobbyist. Ze adviseren de regering – en hun belang is dat deze adviezen daadwerkelijk worden overgenomen. Aan de hand van onze test brachten we de verschillende lobbystijlen van de leden van de Raad in kaart. Met meer inzicht in de Haagse cyclus is de Raad beter in staat op de beleidsagenda in te spelen. Een paar maanden later heeft WKPA de sessie mogen herhalen met de staf van de Onderwijsraad.
FEBRUARI
Presentatie Lobby Lokaal Amsterdam
De Amsterdamse wethouder Rutger Groot Wassink nam het eerste exemplaar van de Amsterdamse lobbygids van Stichting Lobby Lokaal in ontvangst. Dat gebeurde tijdens een druk bezocht evenement, met onder andere Chris Aalberts als spreker, in het Amsterdamse theater Jungle. Het boekje staat vol met tips and tricks voor burgerlobbyisten die hun ideeën onder de aandacht van de Amsterdamse politiek willen brengen. Het boekje Lobby Lokaal Amsterdam is gedurende 2019 uitgedeeld bij zeven lobbytrainingen en diverse lobbyspreekuren. Ook werd het boekje enkele tientallen keren opgevraagd via de website.
Stichting Lobby Lokaal brengt de inzet voor de burgerlobbyist actief onder de aandacht bij de gemeente Amsterdam. Directeur Mara van Waveren sprak in bij de gemeenteraad. GroenLinks-raadslid Lene Grooten heeft inmiddels een initiatiefnota ingediend waarin een aantal voorstellen van Lobby Lokaal terugkomen.
MAART
PS 2019
Een politieke aardverschuiving veroorzaakten de Provinciale Statenverkiezingen van 20 maart. Forum voor Democratie haalde de meeste stemmen en werd in diverse provincies de grootste partij. Op de ochtend van 21 maart deelde WKPA een speciale nieuwsbrief met eerste analyses en commentaren. Daarbij gingen we in op de theorie van de natuurlijke meerderheden. Die komt er kort gezegd op neer dat de uitkomst van een coalitieonderhandeling rond een bepaald onderwerp vrijwel altijd overeenkomt met de natuurlijke meerderheid in het parlement. Op basis van de versnipperde senaat voorspelde WKPA dat het kabinet her en der in de Eerste Kamer meerderheden bij elkaar kon scharrelen: niet de uil van Minerva, maar de kraai van de Febo was de vogelsoort die als winnaar uit de bus gekomen was.
Inmiddels zien we de eerste tekenen: het kabinet kreeg een meerderheid voor haar spoedwet stikstof dankzij steun van Groep Otten, de Onafhankelijke Senaatsfractie en 50plus.
Voor WKPA was het sluiten van de stembussen trouwens niet het einde van de campagne, maar een nieuw begin. De provincies hebben als bestuurslaag een steeds grote belang gekregen, sinds de decentralisatie van onder andere het natuurbeleid. Daarom deden we samen met Open State Foundation onderzoek naar de mate waarin en de wijze waarop Statenleden zich laten informeren voor ze besluiten nemen. Uitkomst: er is een wereld te winnen. Voor Vogelbescherming Nederland en de Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie maakten we een analyse van verkiezingsprogramma’s en coalitieakkoorden. Om burgerlobbyisten te stimuleren ook op provinciaal niveau te lobbyen, presenteerden we het boekje Provinciale Praatjes. De provincie duf? Niet voor ons!
APRIL
Speech Staat van het Onderwijs en de Lymemonitor
‘Het probleem is dat we experimenteren zonder te leren,’ sprak Inspecteur Generaal voor het Onderwijs Monique Vogelzang bij de presentatie van de Staat van het Onderwijs op 10 april 2019. Net als in 2018 mocht WKPA de Onderwijsinspectie adviseren over de opzet van de speech. Vanuit haar expertrol slaagt de Onderwijsinspectie er jaar in jaar uit in de maatschappelijke agenda op het gebied van het onderwijs te bepalen.
Wie daar ook in slaagde was de Lymevereniging. Het bestuur van deze vereniging van patiënten die lijden aan chronische klachten afkomstig van tekenbeten wordt sinds medio 2018 bijgestaan door WKPA. De vereniging hield een uitgebreid onderzoek onder haar leden. Schrijnende uitkomst van deze Lymemonitor: drie op de tien chronische lymepatiënten denkt wel eens aan zelfdoding. Na deze publiciteit kwam de Tweede Kamer in actie. Met algemene stemmen werd een bedrag van € 500.000 extra vrijgemaakt voor het Lyme Expertise Centrum.
MEI
Artis: meer dan de dierentuin van Amsterdam
ARTIS heeft de ambitie om meer te zijn dan ‘de dierentuin van Amsterdam’. ARTIS wil de band tussen mens en natuur op laagdrempelige manier herstellen. Daarmee ambieert ARTIS een belangrijke rol op in maatschappelijke issues als klimaatverandering, biodiversiteitscrisis, circulaire economie en het voedselsysteem. WKPA mocht een stakeholderonderzoek en een issuescan maken voor ARTIS. Meer weten over issues? Doe dan eens onze issuetest.
In ons advies adviseerden we ARTIS zich te presenteren als specialist van het antropoceen: het tijdperk waarin de mens substantiële invloed heeft op de leefomgeving. Aan hand van dit advies is ARTIS inmiddels een belangrijke outsider in de race om de derde tranche van de Regio Deals – het instrument waarmee het kabinet de regionale economie versterkt.
JUNI
De gerechtsdeurwaarder als onderdeel oplossing schuldenproblematiek
In opdracht van de Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders (KBvG) hield WKPA een stakeholderonderzoek. Centraal stond de vraag wat de maatschappelijke positie van de gerechtsdeurwaarder is en op welke manier deze verbeterd kan worden.
Uit tientallen kwalitatieve interviews is een helder beeld naar voren gekomen. Onze aanbevelingen aan de beroepsorganisatie: vergroot de interne eensgezindheid, wees streng tegen leden die misstanden begaan en veranker je rol in het bestrijden van de maatschappelijke schuldenproblematiek. Met miljoenen huisbezoeken per jaar is de gerechtsdeurwaarder namelijk bij uitstek geschikt om als ‘triagist’ van problematische schulden op te treden. Zie ook het artikel van KBvG-voorzitter Wilbert van de Donk in de Volkskrant van 10 januari 2019.
JULI
Amsterdamse gemeenteraad kiest voor AT5
Aan de Aletta Jacobslaan in Amsterdam West werd opgelucht ademgehaald. College en raad van Amsterdam schaarden zich in overgrote meerderheid achter het advies om stadszender AT5 opnieuw voor de lokale omroepconcessie voor te dragen. Daarmee kwam een eind aan een lange periode van onzekerheid voor vele tientallen werknemers. AT5 werd namelijk uitgedaagd door C-Amsterdam, dat de concessie wilde overnemen. En hoewel AT5 al dertig jaar het Amsterdamse TV-nieuws verzorgt, had ‘C’ een flinke streep voor. Een onafhankelijke commissie had immers geadviseerd de concessie aan de nieuwkomer toe te kennen.
Vanuit deze positie adviseerde WKPA AT5 om gestaag te werken aan het verbeteren van haar maatschappelijke positie en haar relaties met de Amsterdamse gemeenteraad. In de vroege ochtend van vrijdag 12 juli bleek dat de Amsterdamse gemeenteraad overtuigd was.
AUGUSTUS
De weg naar ‘TK2021’
Ze mogen nog ver weg lijken – maar de voorbereidingen voor de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart 2021 zijn reeds in volle gang. WKPA benutte de zomermaanden om het proces op een rij te zetten. De politieke partijen, de Tweede Kamer en de ambtenarij hebben allen hun eigen planning, maar deze beïnvloeden elkaar wel. Tegelijkertijd ontwikkelde WKPA een strategische categorisering voor de lobbydoelstellingen van organisaties: verzilveren, consolideren, tegenhouden en agenderen.
De bevindingen presenteerde WKPA eind augustus tijdens een drukbezochte pizzasessie in de Flexbieb op IJburg. In de tweede helft van 2019 organiseerde WKPA twee open trainingen ‘TK2021’. Daarnaast heeft WKPA sessies geleid bij ontwikkelingskoepel Partos, Verus, de organisatie van christelijke schoolbesturen en Milieudefensie.
Dankzij de matrix die WKPA maakte, kunnen we actuele ontwikkelingen beter duiden in het kader van voorbereidingen op een volgende kabinetsperiode. Zie bijvoorbeeld onze blog over de herschikking van woordvoerderschappen in de VVD-Tweede Kamerfractie van deze zomer.
SEPTEMBER
Israël-Palestina bij de Prinses Margrietprijs
In May, the European Cultural Foundation (ECF) called in WKPA for strategic advice. ECF had just announced that the ECF Princess Margriet Award for Culture 2019 would be awarded to, among others, the Anglo-Egyptian writer Ahdaf Soueif. The choice was an audacious one because as well as being an internationally acclaimed author Soueif is known for actively supporting the Palestinian cause. After the announcement of the laureates, a commentator of the Frankfurter Allgemeine Zeitung accused ECF for awarding “a fanatic opponent of the state of Israel”.
The Israeli-Palestinian conflict is one of the most polarizing crises in the world. ECF wanted to explore and draw lessons looking at the role of the individual ‘activist artist’, the mechanisms of the public debate that these artists enter and the responsibilities of cultural institutions such as the ECF. In order to facilitate this, WKPA organized two ‘diners pensant’ under the Chatham House Rule in Berlin and Amsterdam. Artists, cultural workers, experts on the Middle East and on public debate exchanged views in a safe environment about how artists can be engaged in such a controversial conflict in a meaningful way.
The conversations provided deeper insight into the public debate and helped ECF in its preparation for potential political and media controversy. Ahdaf Soueif received a standing ovation on October 2 at the award ceremony in Theater de Meervaart in Amsterdam.
OKTOBER
Digitale public affairs: #ikzoekeenhuis
Al jaren verloopt de discussie rond de verhuurdersheffing volgens een vast schema. De woningcorporaties lobbyen tegen de belasting op sociale woningbouw. Die zou het verduurzamen van huurwoningen of het bouwen van huizen voor ouderen en jongeren in de weg staan. Tweede Kamerleden spreken hun steun uit. Maar uiteindelijk houdt de coalitie de heffing, die meer dan anderhalf miljard oplevert, overeind.
Twee woningcorporaties (Rochdale uit Amsterdam en Wooncompagnie uit Hoorn) en de Woonbond wilden dit jaar uit de tredmolen treden. Bijgestaan door WKPA ontwikkelden ze een online campagne om de wooncrisis een gezicht te geven. Onder de hashtag #ikwileenhuis werden mensen opgeroepen hun verhaal over de woningmarkt te delen.
De actie kwam langzaam op gang. Totdat corporaties hun aangifte bij de belastingdienst in de laatste week van september gingen delen op sociale media. Dit leidde tot aandacht in de landelijke media en in een debat in de Tweede Kamer. Hierna kwam de stroom reacties op gang. Honderden mensen deelden hun schrijnende verhaal over hun huisvestingssituatie. De initiatiefnemers van #ikwileenhuis bundelden de reacties en overhandigden deze aan de Vaste Kamercommissie. Drie bussen werden ingezet om respondenten naar het Binnenhof te vervoeren voor het bijwonen van de begrotingsbehandeling.
Inmiddels pleit zelfs coalitiepartij CDA in een gezaghebbend rapport voor afschaffing van de verhuurdersheffing.
NOVEMBER
Stikstofcrisis
De roots van WKPA liggen zoals bekend in de groene sector. De afdeling Public Affairs van Natuurmonumenten was al in 2011 nauw betrokken bij het overleg over het Programma Aanpak Stikstof. Het waren de dagen waarin staatssecretaris Henk Bleker met een spreekwoordelijke voorhamer de natuurbeschermingswereld te lijf ging.
De crisis die naar aanleiding van de uitspraak van de Raad van State ontstond was dus bepaald geen verrassing voor WKPA. Bovendien viel de Stikstofcrisis samen met een groot aantal opdrachten vanuit de groene wereld. Medewerkers van WKPA waren nauw betrokken bij de alternatieven die vanuit de natuurorganisaties werden gedaan om de stikstofcrisis te doorbreken.
Anno 2019 pleit inmiddels zelfs Bouwend Nederland voor mega-investeringen in de natuur. Als de natuur tegen een stootje kan, zit de beschermingswetgeving de economie ook minder in de weg. Told you so, Henk Bleker!
DECEMBER
Rode Kruis en Serious Request/ On Demand
December is traditiegetrouw de periode van 3FM Serious Request. Dit jaar waren slachtoffers van mensenhandel het doel van the lifeline van het Rode Kruis en 3FM. Net in deze periode ondersteunt WKPA de public affairs afdeling van het Rode Kruis, vanwege een zwangerschapsvervanging.
Daarbij gaat het onder andere om een stille, maar toch schrijnende vluchtelingencrisis in ons eigen Koninkrijk. Venezolanen op de vlucht voor armoede en politieke onrust wijken uit naar onder meer Aruba en Curaçao. Omdat de plaatselijke autoriteiten willen vermijden dat Venezolanen aangemoedigd worden om naar Caribisch Nederland de wijk te nemen, moet het Rode Kruis onder ingewikkelde omstandigheden hulp verlenen. De zoektocht naar een structurele oplossing gaat door in 2020.
31 DECEMBER
Vuurwerk
Leestip voor bij het afsteken van pijltjes en voetzoekers: onze blog over het (niet zo duurzame) succes van de vuurwerklobby.
Een gelukkig Nieuwjaar toegewenst, met veel succesvolle #EerlijkeLobby!
Het team van WKPA
